Wyobraź sobie, że wchodzisz do sali wykładowej, w której wiesz, że odbędzie się ciekawy wykład. W którym rzędzie siadasz: a) w pierwszym, b) w ostatnim, c) gdzieś w środku… Myślisz, że to bez znaczenia dla Twojego życia? Możesz się mylić.
Miałem kiedyś przyjemność prowadzić semestralny wykład z psychologii emocji i motywacji dla studentów 1. roku psychologii. Studentów było 286 (tylu wzięło udział w egzaminie). Zauważyłem, że zazwyczaj studenci siadali w sali na tych samych miejscach, tzn. pewna grupa zawsze z przodu, inni w środku, a jeszcze inni z tyłu. Oczywiście z przodu siadali Ci najbardziej aktywni i słuchający, a z tyłu czasami ktoś siedział cały wykład z włączonym laptopem, a ktoś inny gadał. Oczywiście zdarzały się również pytania i z końca sali, jednak były one nieco rzadsze niż te z przodu sali. Zastanowiło mnie, czy to, w którym rzędzie ktoś siada, ma wpływ na jego zaangażowanie, a w konsekwencji na ocenę na egzaminie. Oczywiście potoczna obserwacja zdaje się to potwierdzać, chciałem to jednak sprawdzić w sposób naukowy.
Więcej o tym, jak działać skutecznie i żyć z innymi znajdziecie w moim podręczniku:
Jak Uczyć Skuteczności
Kiedy nadszedł czas egzaminu, na arkuszu egzaminacyjnym zawarłem pytanie o rząd w którym się obecnie siedzi. Egzamin mieliśmy w tej samej auli, w której wykłady, a więc, jak się domyślacie skoro ktoś przez cały semestr siadał z przodu, również na egzaminie siadł z przodu, a ci co siadali z tyłu, również na egzaminie siadali z tyłu. I jak myślicie, czy ocena była skorelowana z numerem rzędu? Tak była!
r = -0,191
Interpretując ten wynik możemy powiedzieć: im bliżej siedzisz (numer rzędu mniejszy), tym masz lepszą ocenę, a im dalej siada (numer rzędu większy), tym masz ocenę gorszą.
Oczywiście potraktujmy to badanie z dużym dystansem. Pamiętajmy, że badanie korelacyjne pokazuje nam tylko współwystępowanie właściwości, a nie ich przyczynowość. Co to znaczy? Po pierwsze to, że ktoś siada w pierwszym rzędzie nie wpływa na to, że będzie miał piątkę, ani to, że ktoś siada w ostatnim będzie miał 2.
Poza tym ta korelacja jest jednak mała, a błędna interpretacja współczynników korelacji może nas zaprowadzić na niezłe manowce. Nie wiem czy wiecie, że na przykład w ogólnej populacji korelacja długości włosów z wzrostem jest ujemna. To znaczy, że osoby niższe mają raczej długie włosy, a wyższe krótsze :). Ale czy tak jest naprawdę? Raczej nie. Zapomnieliśmy tutaj o jeszcze jednej zmiennej, a mianowicie płci, bo przecież generalnie kobiety mają dłuższe włosy i są niższe, a mężczyźni mają krótsze włosy, a są niżsi (nie oznacza to, że nie ma wysokich kobiet o krótkich włosach, albo niskich mężczyzn o długich, ale mówimy tutaj o średnich), ale kiedy zbadamy te korelacje osobno dla mężczyzn i kobiet to okazuje się, że długość włosów nie ma związku z wzrostem. Inne zaskakujące (żeby nie powiedzieć głupie), ale jednak prawdziwe korelacje, znajdziecie tutaj: http://www.tylervigen.com/spurious-correlations
No właśnie musimy wziąć pod uwagę raczej jeszcze inną zmienną, która powiązana może być z tymi dwoma badanymi, a więc liczbą punktów uzyskanych na egzaminie, a numerem rzędu. Tą zmienną może być coś takiego jak sumienność albo zaangażowanie. Osoby sumienne i zaangażowane generalnie chcą jak najwięcej skorzystać z wykładu, dlatego siadają z przodu (i w ogóle chodzą na wykłady) i osoby sumienne i zaangażowane lepiej się uczą i mają lepsze oceny. Natomiast osoby mniej zaangażowane, a przez to słabiej uczące się mogą preferować siadanie z tyłu. A może to siadanie z przodu, czy z tyłu ma wpływ na poziom zaangażowania? Przecież z przodu lepiej słychać i jest mniej spraw (znajomi, laptop, komórka), które mogą nas rozpraszać. Skoro przyszedłeś / przyszłaś już na ten wykład, to wyciągnij z niego maksa.
Wniosek
Kiedy wchodzisz do sali i chcesz maksymalnie skorzystać z spotkania: siadaj w pierwszym rzędzie! A może zgeneralizować tę zasadę: jeśli już coś robisz, rób to na maksa, bo inaczej tracisz czas!
